Słownik

Słownik przydatnych pojęć w kryptowalutach:

A

AIRDROP –tzw. zrzut z powietrza, za włożenie pracy typu testowanie we wczesnej fazie projektu lub wykonywanie zadań lub innych czynności jak podanie danych.

ALOKACJA – jest to przydział tokenów najczęściej we wczesnej fazie inwestycji w projekt

ALTCOIN – wszystkie inne kryptowaluty po za Bitcoinem

ALL-TIME HIGH (ATH) – najwyższa cena w historii danej kryptowaluty, spotykana podczas szczytu bańki na kryptowalutach

ALL-TIME LOW (ATL) – najniższa cena w całej historii danej kryptowaluty osiągany poziom na dnie bessy

AMA – (ang. Ask-Me-Anything) – osoby zaangażowane w projekt krypto organizują spotkania na żywo w formie transmisji i odpowiadają na pytania społeczności. 

AML – (ang. Anti Money Laundering) – przepisy dot. przeciwdziałaniu prania brudnych pieniędzy. Firmy zajmujące się kryptowalutami muszą mieć wdrożone wytyczne odnośnie AML.

ANALIZA FUNDAMENTALNA – analiza projektu, gdzie kładzie się nacisk na jego fundamenty, czyli tokenomia, problemy które rozwiązuje projekt, whitepaper, partnerzy. Fundamenty wiążą się inwestowaniem długoterminowym. W rynku ptradycyjnym są to przede wszystkim sprzedaż i zyski firmy.

ANALIZA TECHNICZNA – (ang. technical analysis) – jest to metoda stosowana przeważnie przez daytraderów do oceny inwestycji i identyfikacji możliwości handlowych poprzez analizę trendów statystycznych zebranych z aktywności handlowej, są nimi ruch cen i wolumen. Analiza techniczna skupia się na badaniu cen i wolumenu.

API – (ang. Application Programming Interface) – specjalny, programowalny interfejs aplikacji lub strony web, pozwalający przy użyciu komend nad pobranie odpowiednich danych, albo przekazanie danych do strony/aplikacji. Zwykle służy do pobierania danych ze strony/aplikacji i używania ich
w zewnętrznym interfejsie lub na innej stronie.

APR – (ang. annual percentage rate) – ilość odsetek generowanych w skali roku. Odnosi się do sumy, która jest pobierana od pożyczających lub płacona inwestorom. APR wyrażany jest w procentach
i wyraża rzeczywisty, roczny koszt pożyczenia środków / lub zysku z inwestycji. Kapitalizacja odsetek nie jest brana pod uwagę. 

APY – (ang. annual percentage yield) – roczna stopa oprocentowania lokaty w świecie kryptowalut. Coś jak RRSO w świecie bankowym. Przykładowo: jeżeli mamy APY 5% i wpłacimy $100, to po roku mamy $105. Należy pamiętać jednak o mechanizmie kapitalizacji odsetek. 

ARBITRAŻ –  jest to kupowanie i sprzedawanie aktywów na dwóch lub więcej rynkach jako sposób na skorzystanie z różnych jego cen.

ATAK 51% – jeden z podstawowych ataków na sieci blockchain oparte o algorytm konsensusu Proof-of-Work. Następuje wtedy, gdy grupa “złych” górników posiada ponad połowę mocy sieci (51%)
i może zarówno ignorować transakcje w sieci, jak i próbować zatwierdzać podwójne transakcje (double-spend). 

ATOMIC SWAP – mechanizm, w którym dwóch użytkowników (albo jeden pomiędzy różnymi sieciami) może wymienić kryptowalutę/token A, na B bez udziału pośredników takich jak giełdy. 

AUTOMATED MARKET MAKER (AMM)  – smart kontrakt zaprogramowany, aby zapewniać rezerwy płynności do puli płynności i zarabiać na opłatach transakcyjnych. 

B

BAG HOLDER – inwestor, który trzyma pozycję aż do momentu, gdy dane aktywo staje się bezwartościowe.

BEAR – ktoś, kto wierzy, że ceny na danym rynku będą spadać przez dłuższy czas. Taka osoba może być określana jako „niedźwiedzia” (ang. bearish).

BEAR TRAP – próba manipulacji ceną określonej kryptowaluty na podstawie skoordynowanej aktywności grupy traderów.

BEP2 – Standard tokenów występujący na Binance Chain.

BEP20 – Standard tokenów występujący na Binance Smart Chain.

BIP – propozycja wprowadzenia zmian w sieci Bitcoin (ang. Bitcoin improvement proposal). Sformalizowany dokument stworzony przez społeczność opisujący proponowane zmiany. BIP jest tylko propozycją, nie musi zostać przyjęty. Statystycznie, większość dokumentów BIP pozostaje tylko na papierze. Dla sieci Ethereum takie dokumenty nazywają się EIP.

BLOCKCHAIN – struktura danych (przez niektórych nazywana bazą danych), w której dane przechowywane są w postaci bloków, które tworzą łańcuch (blockchain). Każdy blok posiada unikalny numer, a także odniesienie do hasha bloku poprzedniego. Dzięki temu łańcuch pozostaje spójny,
a nie da się w nim podmienić danych (jakakolwiek zmiana danych powoduje zmianę hasha wynikowego). Dzięki zastosowaniu funkcji hashującej, dane mogą być w łatwy sposób zweryfikowane, bez dużego nakładu pracy. 

BLOCK REWARD – coiny przyznawane górnikowi lub grupie górników za rozwiązanie problemu kryptograficznego wymaganego do stworzenia nowego bloku na danym blockchainie.

BLOK – podstawowa jednostka w każdej sieci blockchain (stąd wzięła się nazwa: blockchain = łańcuch bloków). W większości sieci jest po prostu listą transakcji (lub jedynie ich nagłówków), ale może zawierać także wiadomości lub inne dane. Kolejne bloki są dopinane do łańcucha jeden po drugim
i numerowane. Górnicy “wydobywają” nowe bloki dostając za to nagrodę. 

BTFD – skrót od angielskiego “buy the fucking dip”. Element kryptowalutowego slangu, a w którym przekonuje się kogoś, iż należy kupować na dołku, a nie wiecznie czekać na okazje. 

BULL TRAP – pułapka na byki pojawia się, gdy stale spadające aktywa wydają się odwracać i rosnąć, ale wkrótce powracają do trendu spadkowego.

BURN/BURNED – tokeny lub coiny są uważane za „spalone”, gdy zostały celowo i trwale usunięte
z obiegu. Spalanie można osiągnąć mając na uwadze różne cele, ale najczęściej używa się go do celów deflacyjnych: spadek podaży w obiegu ma tendencję do podnoszenia ceny aktywów. Najczęściej wysyła się (pali) tokeny wysyłając je na adres z którego nikt nie może ich wydostać.

C

CBDC (ang. Central Bank Digital Currencies) – cyfrowy odpowiednik pieniądza fiducjarnego. Jest to elektroniczny zapis lub token oficjalnej waluty, który jest wydawany oraz regulowany przez jego władze monetarne.

CeFi – (ang. centralized finance) – instytucje na rynku kryptowalut, które są tradycyjnymi podmiotami (pośrednikami finansowymi). Do tego grona zalicza się giełdy i kantory kryptowalut.

CEO – (ang. Chief executive officer) jest to osoba (lub osoby) zarządzając organizacją posiadającą status prawny. Jego nadrzędnym celem jest zarządzanie organizacją w celu maksymalizacji zysku lub wyników (zależnie od specyfiki podmiotu), a odpowiada przed radą nadzorczą podmiotu. W projekcie krypto jest to najważniejsza osoba i zwykle ma ostatnie słowo. 

CEX – klasyczna giełda kryptowalut (ang. centalized exchange) nazywa w świecie kryptowalut giełdą scentralizowaną. Jest podmiotem gospodarczym, który świadczy usługi handlu kryptowalutami. Bardzo często giełda posiada także dodatkowe funkcje. Wszystkie giełdy, które oferują wpłaty
i wypłaty walut fiducjarnych (ang. FIAT) wymagają obowiązkowej weryfikacji tożsamości (KYC),
a także posiadają procedury AML.

CIRCULATING SUPPLY – ilość tokenów w obiegu (na rynku).

CLAIM/CLAIMING – odbieranie tokenów np. z nagrody za staking

CLIFF – okres oczekiwania na odblokowanie tokenów w mechanizmie vestingu. W projektach krypto tokeny uwalniane są w określonym czasia (liniowo lub partiami). Zwykle następuje początkowe uwolnienie części tokenów podczas TGE (ang. token generation event), a potem zwykle następuje okres oczekiwania (cliff), po którym tokeny zaczynają być ponownie uwalnianie. Cliff zwykle stosowany jest wobec zespołu projektu oraz jego doradców (ang. advisors) w celu uniemożliwienia wykonania zrzutu tokenów na rynek przez w/w osoby co możgłoby spowodować spadek ceny.

CLOUD MINING – zwany także kopaniem w chmurze. Kupowanie mocy koparek w celu wydobycia kryptowalut. Większość usług tego typu okazała się oszustwem. Prawdziwe kopalnie kryptowalut zwykle sprzedają udziały w swojej firmie w postaci akcji. 

CMO – (ang. Chief Marketing Officer) – osoba na tym stanowisku w projekcie zajmuje się marketingiem.

COIN – znany także jako moneta. Kryptowaluta, która jest natywną dla danej sieci blockchain (ETH dla sieci Ethereum, BTC dla sieci Bitcoin, itp.)

COLD WALLET – zimny portfel, służy do przechowywania kryptowalut, jego największą zaletą jest fakt, że jest całkowicie offline i nie ma bezpośredniego połączenia z internetem. Do portfeli tego typu możemy zaliczyć portfele sprzętowe lub papierowe (paper wallet).

COLLATERAL – zabezpieczenie, pełni rolę gwarancji na wypadek, gdyby kredytobiorca nie spłacał swoich zobowiązań. Stosowane w pożyczkach.

CONFIRMATIONS ( potwierdzenia) – jest to liczba bloków następujących po bloku z naszą zatwierdzoną transakcją. Im większa liczba potwierdzeń tym większa pewność że transakcja jest nie do zmiany.

CTO – (ang. Chief Technology Officer) – jest główną osobą zajmującą się sprawami technologii i R&D. 

COO – (ang. Chief Operating Office) – czyli dyrektor operacyjny, zajmuje się nadzorowaniem działania wewnętrznych procedur firmy.

D

DAO – zdecentralizowane autonomiczne organizacje, które są oparte na kodzie open source
i obsługiwane w całości przez społeczność. Członkowie danego DAO używają tokenów do głosowania i podejmowania decyzji dot. projektu. Z reguły im więcej tokenów ma głosujący tym większa jest waga jego głosów.

DAPP (ang. Decentralized Application) – zdecentralizowane aplikacje działające na blockchainie.

DARK WEB / DARKNET – jest to wydzielona część Internetu, działająca w oparciu o technologię TOR
 i (w teorii) zapewniająca anonimowość użytkownikowi. Ze względu na tą anonimowość w Darknecie można znaleźć wszelkiego rodzaju nielegalną aktywność, taką jak handel bronią, narkotykami, danymi osobowymi, danymi kart kredytowych, aż po zlecenia zabójstw. 

DCA (ang. Dollar Cost Averaging) – praktyka inwestowania stałych kwot w regularnych odstępach czasu np. 50$ tygodniowo niezależnie od ceny danego aktywa. 

DEAD CAT BOUNCE – odbicie zdechłego kota. Pozorna zmiana trendu po gwałtownym spadku kursu gdzie ten odbija do góry by po chwili spaść z powrotem.

DeFI – zdecentralizowane finanse to forma finansowania oparta na blockchain, która nie polega na żadnych pośrednikach finansowych, takich jak biura maklerskie, giełdy lub banki, w celu oferowania tradycyjnych instrumentów finansowych, a zamiast tego wykorzystuje inteligentne kontrakty na blockchainach.

DEFLACJA –  spadająca podaż waluty lub poziom cen i towarów. To przeciwieństwo inflacji.
W kontekście bitcoina – Maksymalna ilość bitcoinów, jaką można wyemitować, została ustalona na 21 milionów BTC. Kwota emitowana każdego roku ma również spadać, co w połączeniu ze wzrostem liczby osób korzystających z bitcoina, zwiększy jego wartość. Oczekiwana deflacja sieci Bitcoin ma na celu utrzymanie jej bezpieczeństwa i zdolności do samowystarczalności.

DEGEN – określenie inwestora skupionego na ryzykowne, niszowe i nieaudytowane projekty kryptowalutowe. DeFi Degens często koncentrują swoje inwestycje na meme coinach, termin ten jest często związany z pump and dump. Bardzo ryzykowna strategia zagrań lecz może rói)nież przynosić niespotykane zyski.

DELISTING – wycofanie z giełdy danego tokenu.

DEX – (ang. decentralized exchange) – zdecentralizowana wymiana bez pośrednika. Giełda peer-to-peer pozwalająca użytkownikom na handel kryptowalutami między sobą.

DIAMOND HANDS – diamentowe dłonie to popularne określenie osób, które decydują się trzymać swoje aktywa mimo dużych spadków.

DPoS – (ang. Delegated Proof-of-Stake) – jedna z odmian algorytmu konsensusu PoS. W tym wariancie na produkcję nowych bloków odpowiadają delegaci. Społeczność posiadająca tokeny (lub coiny) może głosować na delegatów zwiększając ich ranking, przez co mogą oni wydobywać więcej bloków. W zamian za to, delegaci dzielą się nagrodą za blok z głosującymi. Sam mechanizm podziału występuje w wielu odmianach. Zaletą DPoS jest brak konieczności utrzymywania własnego węzła sieci, w celu otrzymywania nagrody – wystarczy głosować na delegata. Głosowanie zwykle polega na zamrożeniu swoich tokenów na jakiś czas co uniemożliwia ich sprzedaż. 

DUMP – dzieje się wtedy, gdy znaczna ilość kryptowaluty jest sprzedawana szybko po sobie, często przez wieloryba. W niektórych przypadkach te wyprzedaże spowodują spadek ceny aktywów.

DOUBLE SPEND – jest to zjawisko kiedy kryptowaluta może być wydana dwa lub więcej razy. Informacje o transakcjach w obrębie blockchaina mogą być zmienione, jeśli spełnione są określone warunki. Warunki pozwalają zmodyfikowanym blokom wejść do blockchaina; jeśli tak się stanie, osoba, która zainicjowała zmianę, może odzyskać wydane monety.

DYOR (ang. do your own research) – przeprowadź własne badania/analizy. Każdy członek społeczności krypto powinien samodzielnie analizować projekty i samodzielnie podejmować decyzje o inwestycji.

DYWERSYFIKACJA – strategia zarządzania ryzykiem, która łączy różnorodne inwestycje w ramach portfela. Nie wiąże się to z samymi kryptowalutami, które mogą być tylko częścią koszyka aktywów.

DŹWIGNIA FINANSOWA – znana także jako lewar finansowy (ang. leverage). Mechanizm w świecie tradycyjnych finansów, jak również kryptowalut, w których możemy zająć pozycję większą niż posiadany kapitał, pożyczając od brokera lub giełd kryptowalut. Ze względu na swoją specyfikę występuje on w kontraktach terminowych. Im większy lewar finansowy tym większe ryzyko utraty środków, gdy rynek idzie w stronę przeciwną do naszej pozycji (ryzyko wystąpienia zamknięcia pozycji – MARGIN CALL). W świecie kryptowalut używanie wysokiego lewara (powyżej 10x) jest prostą drogą to zamknięcia pozycji i utraty środków. 

E

EDCA – (ang. Enchanced Dollar Cost Averaging) – jest to ulepszona strategia inwestowania
w stosunku do DCA. W porównaniu do zwykłego DCA brane są pod uwagę interwały miesięczne.
W EDCA większe inwestycje dokonywane są po miesiącach spadkowych, a mniejsze po wzrostowych. 

ERC-20 – standard tokenów na sieci Ethereum. Wszystkie tokeny są jednakowe.

ERC-721 – standard tokenów NFT na sieci Ethereum. Każdy token jest unikalny i różni się od innego. Tokeny NFT używane są do tworzenia cyfrowych dzieł sztuki, przedmiotów w grach, itp.

ERC-1155 – hybrydowy standard tokenów na sieci Ethereum, łączący ze sobą cechy standardów ERC-20 i ERC-721.

ETF – (ang. exchange-traded fund) – fundusz inwestycyjny, którego celem jest wierne odwzorowanie wskazanego indeksu. ETFy wykorzystywane są zwykle, gdy nie chce się bezpośredniej ekspozycji na dane aktywo.

EXIT LIQUIDITY – sytuacja kiedy wieloryb zrzuca swoją pozycję przy równoczesnym hypie na dane aktywo tak aby nie ruszyć aktualnej ceny rynkowej.

EXIT-SCAM – ucieczka projektu z pieniędzmi inwestorów. Wiąże się to z wyjęciem płynności
z projektu i ze spadkiem kursy do zera.

F

FAQ – (ang. Frequently Asked Questions) – zbiór najczęściej zadawanych pytań na dany temat. 

FIAT – waluta fiducjarna, którą rząd uznał lub zatwierdził jako legalny środek płatniczy np. USD, EURO itd.

FINTECH – (ang. financial technology) – jeden z sektorów gospodarki, w którym działają firmy zajmujące się głównie branża finansową i technologiczną. 

FOMO (ang. fear of missing out) – obawa przed przegapieniem okazji na rynku. Można inaczej nazwać owczym pędem, gdy ludzi kupują bez własnej analizy, a jedynie dlatego, iż cena rośnie.

FORK – rozwidlenie sieci blockchain w wyniku kłótni społeczności lub przejścia na nową wersję. Występuje w dwóch formach: HARD FORK i SOFT FORK.

FUD (ang. fear, uncertainty and doubt) – strach, niepewność, wątpliwości. Zasianie niepewności na rynku.

FUTURES – kontrakty terminowe futures, to prawnie wiążące umowy dotyczące handlu danym aktywem we wcześniej uzgodnionej dacie i cenie w przyszłości.

G

GAS – opłata uiszczana w sieci Ethereum w zamian za wykorzystanie mocy obliczeniowej platformy. Działania wymagające gazu obejmują uruchamianie zdecentralizowanych aplikacji (DApps) i proste transakcje, takie jak wysyłanie ETH między handlowcami. Opłata jest uiszczana za pomocą Ether (ETH), natywnej waluty platformy. Gas jest zużywany w małych jednostkach zwanych gwei. Jeden gwei jest równy 0,000000001 ETH. Opłaty za gas u szczytu hossy potrafiły znacznie przewyższać 100 dolarów.

GAS LIMIT – w sieci Ethereum (i pokrewnych) jest to ograniczenie ilości gazu, który może być wykorzystany w transakcji. Zwykle portfele ustawiają gas limit automatycznie, ale w przypadku niektórych kontraktów wartość tą należy wprowadzić ręcznie (im bardziej skomplikowany kontakt, tym większy gas limit jest potrzebny). Ustawienie zbyt niskiego limitu skutkuje niepowodzeniem transakcji, jednak opłata transakcyjna jest pobierana (środki są tracone). 

GEM – termin określający stosunkowo nieznane kryptowaluty o niskiej kapitalizacji, które mają ogromny potencjał lub są rażąco niedoszacowane. Często wykorzystywane w tzw. akcjach pump-and-dump.

GIEŁDA KRYPTOWALUT – znana także jako CEX. Jest to miejsce, do handlu kryptowalutami po utworzeniu konta i często po przejściu KYC.

GWEI – najmniejsza jednostka kryptowaluty Ethereum. 1 Gwei to 0.000000001 Ether

H

HALVING – w kodzie Bitcoina jest zawarty halving, który ogranicza powstawanie nowych jednostek kryptowaluty. W przypadku Bitcoina odnosi się do cyklicznego zmniejszania nagrody wypłacanej górnikom za wykopanie bloku. Wg zawartej w kodzie dokumentacji, halving odbywa się co 210 000 bloków – czyli średnio co cztery lata.

• średnio co cztery lata nagroda za wydobycie bitcoinów będzie nadal zmniejszana o połowę. Będzie to trwało do momentu, aż wszystkie 21 milionów bitcoinów zostanie wydobytych. Wtedy dochody górników BTC będą pochodziły w całości z opłat transakcyjnych w sieci, a nie bezpośrednio
  z zarabiania nowo wydobytych bitcoinów.
• Niemożliwe jest istnienie większej liczby bitcoinów. Jest to sytuacja odwrotna niż w przypadku walut fiducjarnych, gdzie więcej pieniędzy może być dodrukowane według uznania rządu lub banku centralnego, co prowadzi do inflacji.
• mechanizm ten jest atrakcyjny dla inwestorów ze względu na jego deflacyjny charakter, przy stałym popycie cena BTC powinna rosnąć wraz ze zbliżającymi się odpowiednio halvingami

HARD FORK – przejście sieci blockchain (i pokrewnych) na nową wersję oprogramowania. Wymaga, aby wszystkie węzły sieci dokonały aktualizacji oprogramowania (węzły, które nie zaktualizują się do nowej wersji wypadają z sieci). 

HASH – podstawowa jednostka mocy obliczeniowej większości sieci kryptowalutowych. 

HASH RATE – zwana także jako moc sieci. Jest po prostu ilością operacji wykonywanych w danej sieci na jednostkę czasu (w przypadku sieci Bitcoin moc sieci przekracza 250EH/s). Dotyczy tylko sieci,
w których są górnicy (zwykle algorytm PoW). 

HODL – rodzaj pasywnej strategii inwestycyjnej, w której utrzymujesz inwestycję przez długi czas, niezależnie od jakichkolwiek zmian cen lub rynków. Termin ten po raz pierwszy stał się sławny
z powodu literówki na forum Bitcoin, a obecnie jest powszechnie rozszerzany na „Hold On for Dear Life”.

HOT WALLET – Przeciwieństwo COLD WALLETA, portfel który ma stały dostęp do internetu, przykładem takiego portfela jest każdy portfel który nie jest sprzętowym lub papierowym portfelem. Najpopularniejsze gorące portfele to zazwyczaj aplikacje, wtyczki do przeglądarek lub portfele webowe.

I

ICO – (ang. Initial Coin Offering) – jest odpowiednikiem (IPO – Initial Public Offering) w branży kryptowalut. Firma, która chce zebrać pieniądze na stworzenie nowego coina, aplikacji lub usługi, uruchamia ICO jako sposób na pozyskanie funduszy.
Zainteresowani inwestorzy mogą wykupić ofertę i otrzymać nowy token kryptowaluty wyemitowany przez firmę. Startowało tak Ethereum.

IDO – (ang. Initial Dex Offering) – projekt używa zdecentralizowanej wymiany (DEX) np. na Uniswapie, aby ułatwić sprzedaż tokenów. 

IEO – (ang. Initial Exchange Offering) – oferta wczesnej sprzedaży publicznej tokenów przeprowadzana na giełdzie kryptowalut. W teorii ma zapewnić pewną formę ochrony inwestorów przed exit scamem projektu. W przypadku dużych giełd (platform) IEO bardzo często cieszy się duża popularnością i występują spore ruchy cenowe.

IPO – (ang. Initial Public Offering) – pierwsza oferta publiczna jest to proces, w którym prywatna firma sprzedaje publicznie aktywa swojej działalności w nowej emisji. Proces ten pozwala firmie na pozyskiwanie kapitału od inwestorów publicznych.

J

JSON – (ang. JavaScript Object Notation) – format wymiany danych, który umożliwia programistom przenoszenie wypełnionych struktur danych z dowolnego języka, na formaty rozpoznawalne przez inne języki i platformy.

K

KAPITALIZACJA PROJEKTU – (ang. Market Capitalization) – jest to całkowita wartość projektu wyliczona ze wzoru: ilość monet w obiegu x cena. Jest to teoretyczna wartość, na którą wyceniany jest projekt i jest bardzo myląca, gdyż nie ma nic wspólnego z głębokością rynku danej kryptowaluty. Śledzenie kapitalizacji zajmują się takie serwisu jak CoinMarkeCap lub CoinGecko. 

KLUCZ PRYWATNY – (ang. private key) – w kryptografii asymetrycznej jest to klucz, który nie jest udostępniamy publicznie i powinien być w posiadaniu jedynie właściciela. Wiadomości zaszyfrowane kluczem prywatnym mogą być odszyfrowane kluczem publicznym, co może być użyte do weryfikacji nadawcy. W świecie kryptowalut klucz prywatny używany jest do podpisywania transakcji (umożliwia wykonanie przelewu wychodzącego). 

KLUCZ PUBLICZNY – (ang. public key) – jest to klucz, który jest udostępniony publicznie. Informacja zaszyfrowana kluczem publicznym, może być odszyfrowana jedynie kluczem prywatnym (gdy chcemy, aby wiadomość odczytał jedynie właściciel klucza prywatnego). Aby transakcja została dodana do sieci blockchain musi być podpisana kluczem publicznym. Klucze publiczne generowane są za pomocą klucza prywatnego.

KONSENSUS – algorytm (sposób) w jaki węzły sieci porozumiewają się ze sobą, aby zapewnić spójność danych (prawie każdy węzeł powinien posiadać te same dane). Najpopularniejszymi algorytmami konsensus są Proof-of-Work i Proof-of-Stake (ze wszystkimi wariantami np. DPoS).

KOPARKA – specjalistyczne urządzenie wykorzystujące swoją moc do wydobywania kryptowalut. Opiera się zwykle o karty graficzne (GPU) albo specjalistyczne układy dedykowane (ASIC).

KYC – (ang. Know Your Customer/Client) – weryfikacja użytkownika na podstawie danych osobowych. Zazwyczaj występuje na giełdach które są łączone ze standardowymi walutami typu fiat np. USD lub PLN.

L

LAUNCHPAD / LAUNCHPOOL – miejsce (platforma), na której mogą startować nowe projekty. Zespół projektu zgłasza się do twórców, aby móc zaoferować swój token społeczności, oczywiście za odpowiednią prowizją. W zamian może dostać wsparcie technologiczne, doradztwo oraz dostęp do społeczności. Przykładem może byc DAO Maker.

LAYER 0 – to nowy protokół interoperacyjności, który łączy rozbieżne blockchainy. Interoperacyjność opiera się na przekazywaniu wiadomości między łańcuchami. LayerZero to warstwa pozwalająca na transport wiadomości dla smart kontraktów do komunikacji między łańcucham.

LAYER 1 – pierwsza warstwa (główna, natywna) każdej sieci blockchain. Dane w tej warstwie przechowywane są przez węzły. Ze względu na wzrost popularności danej sieci tworzone są wyspecjalizowane warstwy drugie, aby część operacji wykowywana była właśnie tam, co zmniejszy tempo przyrostu danych w warstwie pierwszej. Zbyt szybki przyrost ilości danych do przechowywania przez węzły powodu spadek ilości węzłów i ich centralizację (ryzyko cenzury transakcji). 

LAYER 2 – druga warstwa sieci blockchain powstała w celu zmniejszenia opłat transakcyjnych poprzez wyrzucenie części transakcji z warstwy pierwszej. Do przerzucenia coinów/tokenów pomiędzy warstwami wymagana jest użycie mostu. Przykładami projektów warstwy drugiej jest Lighting Network dla Bitcoina, lub Polygon (MATIC) dla Ethereum. 

LASER EYES – laserowe oczy to viral na Twitterze, który jest używany przez hodlerów Bitcoina, cel jest prosty, by podnieść cenę BTC do nowych rekordów wszech czasów. Ta grupa jest pewna przyszłości Bitcoina i prawdopodobnie będzie miała diamentowe ręce, co oznacza, że chcą zgromadzić więcej BTC i HODLować.

LEWAR FINANSOWY – (ang. financial leverage) – patrz DŹWIGNIA FINANSOWA.

LIMIT ORDER – oferta zakupy (lub sprzedaży) danego aktywa po określonej cenie (lub lepszej).
W przypadku sprzedaży kryptowaluty A i ustawieniu ceny sprzedaży na $100, cena sprzedaży nie może być niższa (odwrotnie jest w przypadku zlecenia zakupu). 

LISTING – wprowadzenie danego aktywa do obrotu na konkretnej giełdzie.

LIGHTNING NETWORK – protokół drugiej warstwy, który został zaprojektowany w celu rozwiązania problemu skalowalności Bitcoina poprzez umożliwienie szybszego przetwarzania transakcji.

LIQUIDITY MINING – w świecie DeFI jest to jeden z rodzajów YIELD FARMINGu, dzięki któremu inwestorzy mogą otrzymywać pasywny dochód. Polega na zdeponowaniu swoich środków w puli płynności, za co otrzymujemy tokeny LP. Dzięki tym tokenom otrzymujemy część zysków generowanych przez pulę płynności z opłat transakcyjnych. 

LIQUIDITY POOL – patrz PULA PŁYNNOŚCI.

LONG – sytuacja, w której kupujesz kryptowalutę w nadziei, że później sprzedasz ją po wyższej cenie
z zyskiem. Jest to tzw. pozycja długa znana z rynku tradycyjnego, z kontraktów terminowych.

LONG TERM – oznacza trzymanie danego aktywa przez bardzo długi okres. Long Term odnosi się do inwestycji długtoerminowych np. liczonych w latach bądź dekadach.

M

MACD – (Moving Average Convergence / Divergence) został zaprojektowany przez analityka Gerarda Appela w 1979 roku. Wskaźnik bada zbieżności i rozbieżności średnich kroczących. Jest różnicą pomiędzy długoterminową a krótkoterminową wartością średniej wykładniczej. Narzędzie to należy do grupy oscylatorów.

MARGIN CALL – oznacza wezwanie do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego, gdy procent kapitału własnego inwestora na rachunku zabezpieczającym spadnie poniżej wymaganej przez np. brokera kwoty. Inwestor musi zdecydować się albo na zdeponowanie na rachunku dodatkowych środków lub papierów wartościowych podlegających uzupełnieniu, albo na sprzedaż części aktywów znajdujących się na rachunku.

MARKET MAKER – (animator rynku) osoba lub firma, która stale kupuje i sprzedaje aktywa poszczególnych spółek po określonych cenach. Podczas handlu z animatorem rynku musisz być świadomy w jakiej znajdujesz się pozycji. Broker jest zawsze przeciwstawną stroną Twojej transakcji. Twoja strata to jego zysk.

MARKET ORDER – rodzaje zlecenia na rynku kryptowalut znany jako “szybka transakcja” lub też “kupno/sprzedaż po markecie”. Powoduje skup (lub sprzedaż) danego aktywna niezależnie od ceny, realizują kolejne pozycje z książki zleceń. W rękach początkujących, a w szczególności na płytkim rynku może doprowadzić do bardzo niekorzystnego kupna (lub sprzedaży) danego aktywa. UŻYWAĆ JEDYNIE WTEDY, GDY ROZUMIEMY JAK DZIAŁA MARKET ORDER! 

MAXIMUM SUPPLY / MAX SUPPLY – maksymalna ilość coinów/tokenów dane sieci. Nigdy nie będzie ich więcej. MAX SUPPLY dla Bitcoina to 21 milionów monet. Niektóre sieci (Ethereum) nie posiadają tego parametru. 

MEM COIN – (ang. meme coin) – kryptowaluta, która powstała jako żart. Bardzo często w hossie takie coiny (lub tokeny) potrafią osiągać chore wyceny. Zwykle jednak zawsze kończy się to tak samo (PUMP AND DUMP). 

MEMO – Numer podawany przeważnie na giełdach przy robieniu depozyty. Oprócz adresu, niektóre kryptowaluty posiadają także memo. Jeśli giełda wymaga memo zawsze należy je wpisać, inaczej możemy stracić nasze środki. (Atom, XRP, XLM, Luna, BNB…). Przy przesyłaniu na wallety non-custodial memo raczej nie jest stosowane. 

MiCA – (ang. Markets in Crypto-assets) – propozycja prawnego, kompleksowego uregulowania kryptowalut w Unii Europejskiej. Legislacja ta ma ujednolicić prawo kryptowalut we wszystkich krajach członkowskich. Na dzień 26.10.2022 nie jest znana jeszcze finalna wersja, ani nie wiadomo kiedy zostanie wprowadzona. (szacunki mówią o 2024 roku). 

MIKROTRANSAKCJE – model biznesowy, w którym można dokonywać bardzo małych płatności
w zamian za wspólne towary i usługi cyfrowe, takie jak strony e-booka lub przedmioty w grze.

MINING POOL – miejsce w którym górnicy agregują swoją mocy, aby wspólnie walczyć o nagrodę za blok. Nagroda za blok jest dzielona pomiędzy wszystkich, którzy dołożyli swoją cegiełkę. Stosowane są różne metody podziału nagrody. Dodatkowo występuje bardzo często opłata (ang. fee) za uczestniczenie w poolu. Zagadnienie dotyczy dużych kryptowaluty takich jak Bitcoin czy Ethereum, których moc sieci jest tak duża, iż wydobycie bloku samodzielnie graniczy z cudem.

MINTING/MINTOWANIE TOKENÓW – w definicji blockchainu, mintowanie oznacza tworzenie nowego bloku i zapis informacji na blockchainie np. wytworzenie jakiegoś nft czy powstanie nowej kryptowaluty na blockchainie

MOON BAG – Trzymanie pewnej ekspozycji na dany token (np. 1-5%), po uprzednim zabezpieczeniu wkładu. Zapobiega to ponownemu zakupowi (prawdopodobnie na szczycie), jeśli rynek porusza się dalej w górę po twoim wyjściu.

N

NFT – (ang. non-fungible token) – rodzaj tokena cyfrowego zwanego niewymienialnym (tzn. każdy token jest unikalny i jedyny w swoim rodzaju), NFT mogą określać własność treści cyfrowych, takich jak obrazy, filmy i muzyka itp.

NIETRWAŁA STRATA – (ang. impermament loss) – dotyczy pary ulokowanej w puli płynności gdy wartość tokena zmienia się od momentu zablokowania tej pary. Przy dużym wahaniu cen aktywów proporcje te na tyle się mogą różnić, że stratę tą określamy właśnie tym terminem. To znaczy że wartość np. w dolarach przy wypłacie jest dużo mniejsza niż pierwotna wpłata. Najmniej narażone są aktywa o małej zmianie ceny np. stable coiny. 

NONCE – (ang. number only once used) – Nonce to numer kolejnej transakcji kryptowalutowej. Nonce jest arbitralną liczbą, która może być użyta tylko raz.

NOOB – w slangu internetowym jest to pogardliwe określenie osoby początkującej.

O

OG – (crypto Original Gangster) to slangowe określenie kogoś, kto jest niesamowicie wyjątkowy, autentyczny lub “oldschoolowy”. Role OG są przyznawane zasłużonym członkom danej społeczności (czesto umożliwiają dostanie się na tzw. whitelisty).

ON-CHAIN – transakcje, które zostały już zweryfikowane, a także uwierzytelnione przez górników lub osoby uwierzytelniające. To z kolei może prowadzić do ogólnej aktualizacji samej sieci blockchain. Ponadto, aby transakcja w łańcuchu była zakończona, musi istnieć uzgodniona liczba potwierdzeń przez górników, przy czym czas potrzebny na zakończenie transakcji w łańcuchu zależy również od przeciążenia sieci.

OPCJE –  pochodny instrument finansowy o niesymetrycznym profilu wypłaty, dający prawo zakupu lub sprzedaży instrumentu bazowego po ustalonej cenie, w ustalonym okresie. Opcja może mieć charakter umowy zawartej na rynku nieregulowanym.

OPCJE BINARNE – rodzaj opcji, czyli pochodnych instrumentów finansowych, charakteryzujących się niesymetrycznym profilem wypłaty. Opcje binarne pozwalający na przewidywanie ruchów cenowych różnych aktywów. Są obarczone bardzo wysokim ryzykiem.

OTC – rodzaj handlu pomijający giełdę, transakcja odbywa się bezpośrednio między zainteresowanymi stronami.  

P

PAPER WALLET – tzw. portfel papierowy, to nic innego jak wygenerowany klucz prywatny wraz
z kluczem publicznym na kartce papieru.

PHISHING – sytuacja, gdy skamer udaje zaufaną instytucję lub osobę, aby nakłonić ludzi do ujawnienia poufnych informacji, takich jak numery PESEL, hasła, wrażliwe dane itp., często za pomocą linku do złośliwego oprogramowania, który jest podszywający się jako legalny.

PoA (ang. Proof of Authority) – to rodzaj mechanizmu konsensusu skierowanego do przedsiębiorstw lub organizacji prywatnych, które chcą budować własne sieci, które mają zasadniczo zamknięty charakter i nie wymagają udziału zwykłych użytkowników.

PoS (ang. Proof-of-stake) – mechanizm konsensusu, w którym wydobywanie nowych bloków sieci odbywa się na bazie posiadanej ilości monet, a nie użytej mocy obliczeniowej.

PoW (ang. Proof-of-work) – dowód pracy. Mechanizm konsensusu, w którym użyta moc obliczeniowa decyduje o tym, kto i jak często wydobywa bloki sieci (z pewną dawką losowości). Generalnie uważany, za dużo bezpieczniejszy od PoS, aczkolwiek dużo bardziej energochłonny. 

PRESALE – mianem PreSale określa się sprzedaż tokenów w początkowej fazie działania projektu.

PROTOKÓŁ – Zestaw reguł definiujących interakcje w sieci, zwykle obejmujący konsensus, walidację transakcji i udział sieci w łańcuchu bloków.

PULA PŁYNNOŚCI – (ang. Liquidity Pool) – główny mechanizm obowiązujący na rynku DeFi. Pula płynności jest specjalnym kontraktem, do którego inwestorzy (dostawcy płynności) wrzucają swoje aktywa, aby zapewnić możliwość wymiany jednego na drugie poprzez użytkowników (za odpowiednią opłatą). Wymiana następuje poprzez wrzucenie aktywa A, a odebranie w zamian aktywa B. Wszystko oczywiście dzieje się w pełni automatycznie. 

PUMP AND DUMP – mechanizm rynkowy, w którym wywołane jest sztuczne pompowanie ceny,
w celu wywołania efektu FOMO i zachęcenia początkujących adeptów rynku do zakupów (PUMP). Po odpowiednim podbiciu ceny następuje zrzucenie dużej ilości coinów lub tokenów na rynek
i załamanie ceny (DUMP). Bardzo często po wywołaniu PUMP AND DUMP następuje panika na rynku i cena spada poniżej ceny wyjściowe. 

P2E (PLAY-TO-EARN) – model biznesowy wykorzystywany w grach opartych o blockchain, mówiąc prościej “graj, by zarabiać” Najczęściej nagrody są w kryptowalutach lub NFT. Jednak ten model powoli odchodzi do lamusa ze względu na to, że ~98% gier opartych o ten model, mają słaby i nudny gameplay, który skupiony jest na mało lukratywnym zarobku z gry. Przykłady gier P2E: Alien Worlds, Axie Infinity, Zoo Crypto – World, Gods Unchained i inne. Być może model ten zostanie zastąpiony nowym pojęciem – Play And Earn, który może zrewolucjonizować Blockchain Gaming, gdzie królowały będą gry z ciekawym gameplayem, grafiką godną obecnych czasów, gdzie kwestia  “Earn” czyli zarobku z gry będzie tylko przyciagającym dodatkiem. 

Q

QE – (ang. Quantitative Easing) – jest formą polityki monetarnej, w której bank centralny, na przykład U.S. Federal Reserve kupuje papiery wartościowe na otwartym rynku, aby zredukować stopy procentowe i zwiększyć ilość gotówki w obiegu. Mechanizm QE tworzy nowe rezerwy bankowe
i zapewnia bankom większą płynność, zachęcają jednocześnie do udzielania pożyczek i kredytów. 

QUANTUM RESISTANCE (POST-QUANTUM, QUANTUM-SECURE, QUANTUM-SAFE) – rodzina algorytmów kryptograficznych, które uważane są za “kwantowo bezpieczne”. W teorii algorytmy te są odporne na potencjalne ataki ze strony potężnych komputerów kwantowych. Niektóre algorytmy
z rodziny SHA-3 uważane są za odporne kwantowo.

R

REBRANDING – to proces zmiany wizerunku organizacji. Jest to strategia rynkowa polegająca na nadaniu nowej nazwy, symbolu lub zmianie designu dla już istniejącej marki. Ideą rebrandingu jest stworzenie innej tożsamości marki, niż jej konkurenci na rynku.

ROADMAP – jest to plan działań zespołu danego projektu rozpisany na miesiąca i lata. Dobrze napisana mapa drogowa może pomóc inwestorowi w podjęciu decyzji inwestycyjnej, gdyż pokazuje plan działania zespołu. Dobrze napisana mapa drogowa pokazuje także postępy prac oraz już zakończone działania. 

RSI – (Relative Strength Index) jest jednym z najpopularniejszych indykatorów używanych przez traderów. RSI dostarcza informacji o sile ruchu ceny na wykresie. 

RUG PULL – to  nic innego jak oszustwo, osoby stojące za projektem po wypuszczeniu
i wypromowaniu projektu wypłacają z niego wszystkie zyski i zwyczajnie  porzucają projekt, uciekając z pieniędzmi.

S

SAFU – (ang. Secure Asset Fund for Users) – zwrot używany bardzo często przez giełdy kryptowalut lub ich CEO w momentach awarii. Jest to robione w celu uspokojenia użytkowników i potwierdzenia, że środki są bezpieczne. 

SATOSHI – Najmniejsza jednostka bitcoina o wartości 0,0000001 BTC.

SATOSHI NAKAMOTO – Satoshi Nakamoto to pseudonim używany przez osobę (lub grupę osób), która napisała oficjalny whitepaper dotyczący Bitcoina.

SCAM – projekt, który z założenia i od samego początku jest oszustem.

SCHEMAT PONZIEGO – nielegalny mechanizm, w którym zyski obecnych uczestników systemu pochodzą z wpłat nowych członków. W większości krajów taki schemat jest zakazany i traktowany jak przestępstwo. Twórcą idei był Charles Ponzi. 

SEED – ciąg słów (zazwyczaj 12 lub 24) z których generowane są klucze prywatne do poszczególnych adresów. Pozwala to na generowanie wielu adresów/kluczy przez co jest zwiększane bezpieczeństwo środków. Klucz Prywatny – ciąg wygenerowanych znaków z którego jest generowany adres. Klucz prywatny pozwala na wydanie środków z adresu do którego jest przypisany.

SEGWIT – to zmiana w formacie transakcji Bitcoin. Jego celem jako aktualizacji protokołu była ochrona przed złośliwością transakcji i zmniejszenie czasu transakcji poprzez zwiększenie pojemności bloków. Adresy Segwit zaczynają się od 3 (Nested Segwit), lub od bc1 (Native Segwit)

SHARDING – podział sieci blockchain na mniejsze kawałki, tzw. shardy. Dzięki temu węzły nie muszą przechowywać historii transakcji całej sieci, a jedynie danego sharda. Mechanizm ten jest jednym
z elementów poprawy skalowania sieci i zmniejszenie zapotrzebowania na przestrzeń dyskową węzłów. Sharding jest planowany m.in. w sieci Ethereum. 

SHITCOIN – coin bez oczywistej potencjalnej wartości lub zastosowania.

SHORT – technika, w której trader pożycza aktywa, aby je sprzedać, z oczekiwaniem, że cena będzie nadal spadać. W przypadku, gdy cena spadnie, sprzedający z pozycji krótkiej kupi aktywa po tej niższej cenie, aby zwrócić je pożyczkodawcy aktywów, uzyskując różnicę w zysku.

SIDECHAIN – łańcuch boczny danej kryptowaluty, która działa jak podsieć sieci głównej. Może wykonywać wyspecjalizowane funkcje.

SLIPPAGE – (poślizg cenowy) różnica pomiędzy oczekiwaną ceną transakcji a ceną, po której transakcja jest realizowana.

SOLIDITY – solidity to język programowania, który jest używany głównie w blockchainie Ethereum. Solidity to świetne narzędzie do pisania smart-kontraktów, które są samoczynnie wykonującym się kodem, który umożliwia złożone zautomatyzowane funkcje.

SMART KONTRAKT – kawałek kodu, który wykonuje zaprogramowane funkcje. Najpopularniejszą platformą dla tego typu kontaktów jest Ethereum. Kontrakt raz puszczony w ruch nie może zostać zmieniony (poza drobnymi wyjątkami) dlatego błędy w kodowaniu kontraktów mogą okazać się katastrofalne. 

SNAPSHOT – zapisanie stanu posiadania portfeli sieci blockchain w danym momencie. Wykorzystywany w mechanizmie airdropów, ale także przy problemach technicznych sieci
i przejściach na inną sieć. 

SOFT FORK – zmiana sieci, która nie powoduje konieczności porzucenia starej wersji (nie powstaje nowy łańcuch). Dzięki temu istnieje wsteczna kompatybilność oprogramowania (nie wszystkie węzły sieci muszą się aktualizować). Powoduje to jednak wiele problemów i stanowi nie lada wyzwanie.

STABLECOINY – to kryptowaluty o stałej wartości, które są zwykle powiązane z wiodącą walutą fiducjarną, taką jak dolar amerykański.

STAKING – zamrożenie środków w portfelu lub na giełdzie w celu wsparcia działania blockchaina
w zamian za nagrodę od sieci. Dzięki temu wspomagane są blockchainy oparte na konsensusie Proof of Stake.

STAKING POOL – miejsce (prowadzone przez pośrednika), w którym użytkownicy mogą wspólnie dokonywać stakingu, a później dzielić się nagrodą. Pule powstały w sieciach, w których prowadzenie węzła jest poza zasięgiem większości użytkowników (zarówno finansowym jak i technologicznym). 

STOP-LOSS ORDER – Możliwość ustalenia ceny minimalnej dla aktywów w swoim portfelu. Po osiągnięciu tej minimalnej ceny giełda automatycznie uruchamia zlecenie sprzedaży, aby ograniczyć straty tradera. Zlecenia Stop-Loss są niezwykle pomocne, szczególnie w przypadku inwestowania
w kryptowaluty, które tradycyjnie są bardziej zmienne. Traderzy zazwyczaj ustawiają zlecenia stop-loss po cenach wyższych niż te, za które kupili tokeny, aby nadal osiągnąć zysk, nawet jeśli wartość tokena spada.

SYBIL ATTACK – atak polegający na tworzeniu dużej ilości fałszywych kont / botów w celu obniżenia reputacji marki, platformy lub systemu. W świecie kryptowalut wykorzystywany głównie
w mechanizmie AIRDROP, gdy projekt rozdaje środki każdemu, kto założy konto. 

T

TESTNET – Jak sama nazwa brzmi, siec testowa, służąca do sprawdzania poprawności
i funkcjonalności działania łańcucha bloków bez ryzyka straty funduszy głównego łańcucha.

TETHER – najpopularniejszy stablecoin stworzony przez firmę Bitfinex. Ma skrót USDT. 

TGE – (ang. Token Generation Event) – Wydarzenie związane z generowaniem tokenów to czynność biznesowa i techniczna o ograniczonym czasie trwania, jest to wygenerowanie tokena w sieci opartej na blockchain i wprowadzenie go na rynek, zwykle w formie sprzedaży publicznej, sprzedaży prywatnej, lub początkowa oferta (ICO).

TOR – (ang. The Onion Router) – jest to wirtualna sieć komputerowa wykorzystująca trasowanie cebulowe drugiej generacji. W teorii ma to uniemożliwić analizę ruchu w sieci i zapewnić użytkownikom anonimowość. Powstała 13 września 2003 roku. 

TOTAL SUPPLY – całkowita ilość coinów/tokenów, które istnieją, ale nie wszystkie muszą być
w obiegu. Nie mylić z MAXIMUM SUPPLY.

TPS – (ang. transactions per second) – ilość transakcji, która może przetworzyć dana sieć w jednostce czasu. 

TRAILING STOP-LOSS – zmodyfikowane zlecenie typu stop-loss. W tym przypadku stop-loss “podąża” za rosnącym “lub malejącym” kursem, aby zmaksymalizować zyski, dając jednocześnie zabezpieczenie przed niekontrolowaną stratą lub MARGIN CALL.

U

USDT – patrz TETHER.

UTXO – (ang. unspent transaction output) –  Niewydane dane wyjściowe transakcji (UTXO) odnoszą się do danych wyjściowych transakcji, które mogą być użyte jako wejście w nowej transakcji.
W skrócie, UTXO określają, gdzie zaczyna się i kończy każda transakcja blockchain. Model UTXO jest podstawowym elementem Bitcoina i wielu innych kryptowalut.

V

VESTING – Vesting to proces blokowania i zwalniania tokenów po określonym czasie. Zwykle tokeny nabyte należą do członków zespołu, doradców, partnerów, innych osób, które przyczyniły się do rozwoju projektu, ale także inwestorów, którzy zakupili tokeny po okazyjnej cenie zanim trafiły do ogólnej sprzedaży. Bardzo często tokeny są uwalniane stopniowo w okresie nabywania uprawnień, czasami raz w miesiącu, raz w tygodniu, a nawet codziennie w miarę postępu projektu.

W

WALIDATOR – W świecie kryptowalut to ktoś, kto jest odpowiedzialny za weryfikację transakcji na blockchainie. Gdy transakcje są zweryfikowane, są dodawane do księgi rozproszonej. W systemach proof of work (PoW), takich jak Bitcoin, walidatorzy, znani również jako górnicy, rozwiązują złożone problemy matematyczne w celu zdobycia prawa do weryfikacji transakcji i otrzymania nagrody.

WEB2 – obecna najpopularniejsza forma interakcji w sieci web. Za platformy WEB2 uważane są media społecznościowe (Facebook, Twitter, YouTube, itp.). Operacje finansowe w WEB2 wykonywane są za pomocą pośredników. 

WEB3 – koncepcja rozwoju WEB3, w której finanse pozostają w wyłącznej kontroli użytkowników sieci, a rozliczenia finansowe następują bez udziału pośredników takich jak platformy czy banki. 

WEI – najmniejsza jednostka rozliczeniowa w sieci Ethereum. 1 Ether = 1,000,000,000,000,000,000 Wei (10^18). Ze względu na swoją wielkość używana jest jednostka GWEI.

WĘZEŁ SIECI – (and. node) – najważniejsza jednostka w każdej sieci blockchain. Węzły w sieci blockchain przechowują cała historię transakcji sieci (lub jej część). W sieci mogą występować różne rodzaje węzłów. Utrzymanie spójnych danych w sieci nazywa się konsensusem. 

WHITELIST / WHITELISTA – używane w mechanizmie sprzedaży tokenów we wczesnych fazach. Projekty zbierają zapisy na WHITELIST, aby mieć obraz poziomu zainteresowania zakupem ich tokenu. Bardzo często, aby dostać się na listę wymagane jest wykonanie prostych zadań, dzięki którym projekt zbiera bazę danych z adresami profili na mediach społecznościowych swoich inwestorów. 

WHITEPAPER – przed uruchomieniem projektu kryptowalutowego/blockchain często publikuje się whitepaper wyjaśniający problemy, które projekt ma rozwiązać, a także kroki, jakie podejmie w celu rozwiązania tego problemu. Najważniejszym dokumentem, który zapoczątkował tradycję publikowania dokumentu wraz z uruchomieniem projektu, jest renomowany whitepaper bitcoina opublikowany w październiku 2008 r. przez Satoshi Nakamoto, co zwięźle wyjaśniło potrzebę cyfrowego systemu peer-to-peer i sposób funkcjonowania bitcoina na 8 krótkich stronach.

X

X11 – algorytm miningu stworzony w 2014 roku przez Evan Duffield’a i użyty pierwszy raz
w kryptowalucie Darkcoin (obecnie Dash). W zamyśle algorytm ten miał chronić kryptowaluty przed urządzeniami typu ASIC, które rzekomo zabijają decentralizacje. 

Y

YIELD – nagroda (zysk) oferowana dostawcom płynności w postaci opłat transakcyjnych lub tokenów LP. 

YIELD FARMING – metoda zarabiania nagród lub odsetek poprzez zdeponowanie swojej kryptowaluty w puli z innymi użytkownikami. Zgromadzone środki są wykorzystywane do realizacji inteligentnych kontraktów, takich jak pożyczki kryptowalutowe, które w zamian generują odsetki.

Z

ZERO KNOWLEDGE PROOF – dowód z wiedzą zerową jest metodą, za pomocą której jedna strona (dowodzący) może udowodnić innej stronie (weryfikator), że dane stwierdzenie jest prawdziwe, podczas gdy dowodzący unika przekazywania jakichkolwiek dodatkowych informacji poza faktem, że stwierdzenie jest rzeczywiście prawdziwe. 

ZK-SNARK – (ang. Zero-Knowledge Succinct Non-Interactive Argument of Knowledge) –  
w dosłownym tłumaczeniu na język polski oznacza: zwięzły i nieinteraktywny dowód oparty o wiedzę zerową. 

Słownik użyty przeze mnie jest zaczerpnięty ze strony https://krypto-narod.pl/slownik/ za pozwoleniem twórcy. Słownik został nieznacznie zmodyfikowany.